https://www.telegraaf.nl/nieuws/6525...rzoek-oekraine
Bijna alle bondgenoten zien toetreding op dit moment niet zitten
NAVO-instap voor land in oorlog? Top in Vilnius worstelt met verzoek Oekraïne
Oekraïne wil graag lid worden van de NAVO. Tijdens het bezoek van president Volodimir Zelenski aan Nederland zei premier Mark Rutte dat in juli op de NAVO-top van Vilnius een „duidelijke stap” gezet moet worden. Maar wat heeft het bondgenootschap te bieden aan een land in oorlog?
’Wat!?”, sneerde de opstandige Hongaarse premier Viktor Orbán over de recente verklaring van NAVO-baas Jens Stoltenberg in Kiev dat „de rechtmatige plaats van Oekraïne in de NAVO is.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/77e6ccde-eb5c-11ed-acc4-0255c322e81b.jpg)
Zo verrassend was de uitspraak niet. Stoltenberg herhaalde wat in 2008 op de top van Boekarest door alle lidstaten, dus ook Hongarije, is afgesproken: Oekraïne en Georgië zullen lid worden van de NAVO.
Het was wel een controversieel compromis. De Amerikaanse president George W. Bush was klaar om in te stemmen met de toetreding. Maar op de top van Boekarest, onder toeziend oog van de toenmalige Nederlandse NAVO-chef Jaap de Hoop Scheffer, boden leiders van Frankrijk en Duitsland weerstand. De oplossing was een toezegging, zonder een datum te noemen.
Van toetreding kwam het niet. Enkele weken na de vage belofte vielen Russische troepen Georgië binnen. En nu kijkt het Westen al ruim een jaar naar een gruwelijke oorlog in Oekraïne.
Gevoelig
De Oekraïense president Zelenski laat over zijn ambities geen gras groeien. Hij vroeg in september ’versnelde toetreding’ aan. De kwestie ligt bij de 31 lidstaten uiterst gevoelig. Bijna alle bondgenoten, inclusief de Amerikanen, zien stappen op het gebied van toetreding tijdens de oorlog niet zitten.
Tegelijkertijd vinden de meeste lidstaten dat er in Vilnius een gepast antwoord moet komen op het Oekraïense verzoek. Zeker nu Zelenski van plan is om de top bij te wonen.
Als het aan premier Mark Rutte ligt gaat de alliantie een stap verder dan in Boekarest. Donderdag, tijdens de visite van Zelenski, hebben Nederland en België al iets onthuld over ’onze’ inzet.
De lage landen denken aan een ’duidelijk stappenplan’ om de Oekraïense strijdmachten te hervormen naar de NAVO-standaard, inclusief voldoende financiële steun.
’Puur symbolisch’
Sinds vorige maand spreekt Stoltenberg plotseling ook over ’veiligheidsgaranties’ voor Oekraïne. Maar wat hij precies voor ogen heeft, is voor de lidstaten nog niet duidelijk. Eind deze maand spreken de ministers van Buitenlandse Zaken in Oslo over welke woorden Oekraïne kan verwachten in juli. Binnen NAVO-kringen valt te horen dat de meningen flink uiteen lopen.
„Het is puur symbolisch”, verwacht defensie-expert Sven Biscop van het Egmont Instituut in Brussel. „De prioriteit ligt nu bij hulp om te zorgen dat Oekraïne kan overleven.”
Tot nu toe zijn alleen Polen en de Baltische staten voorstander van concrete stappen richting NAVO-lidmaatschap. Het parlement van Litouwen is het er zelfs unaniem over eens dat Oekraïne tijdens de top in hun land moet toetreden.
’Leugen stoppen’
„We moeten de leugen van Boekarest stoppen”, vindt voorzitter Žygimantas Pavilionis van de parlementscommissie Buitenlandse Zaken. „We hebben 15 jaar gelogen tegen Oekraïne én we hebben aan de Russen laten zien dat het een leugen was.”
Pavilionis vindt dat het Westen bang is om te winnen. „We hebben geen overwinningsstrategie”, zegt de centrumrechtse politicus. Hij begrijpt dat NAVO-lidmaatschap midden in de oorlog een utopie is. „Maar start op zijn minst de gesprekken.”
Washington
De oud-ambassadeur van Litouwen in de VS reist langs parlementen in Europa en Noord-Amerika om steun te vergaren. Over zijn bezoek aan Washington zegt hij: „Veel politici die niet politiek correct zijn steunen ons. Het probleem is de regering. Ze willen geen verdeeldheid in de NAVO.”
Daar heeft de volksvertegenwoordiger uit het strijdlustige Litouwen geen boodschap aan: „Voor eenheid moet je vechten. Voor vrijheid moet je vechten. Poetin stopt niet bij Oekraïne.”
Zelenski zelf zei in Den Haag ook wel te begrijpen dat zijn land niet direct lid kan worden. „We zijn realistisch.” Maar toetreding direct naar de oorlog zou volgens hem wel moeten kunnen.
Lange adem
Professor Biscop denkt dat NAVO-toetreding een kwestie van lange adem is. „EU-lidmaatschap komt mogelijk eerder in beeld”, verwacht de deskundige. „Dat kan pas als het land economisch en politiek hervormd is. Pas daarna kan het land een voldoende betrouwbare bondgenoot van de NAVO worden.”
De kans lijkt klein dat er in Vilnius al een concrete belofte komt voor de periode na de oorlog. „Veel zal afhangen van hoe die oorlog eindigt. Als het tot een vredesakkoord met Rusland komt, is het mogelijk dat er veiligheidsgaranties komen”, aldus Biscop.
Een coalitie van bijvoorbeeld Britten en Amerikanen kunnen dan militairen sturen naar Oekraïne om de afspraken te handhaven en te voorkomen dat de Russen voor een derde keer binnenvallen. Een NAVO-missie acht Biscop onwaarschijnlijk.
„Maar als de oorlog eindigt zonder vredesakkoord wordt het moeilijker. Als landen geen strijdende partij willen worden is verlenging van de huidige steun met geld en wapens waarschijnlijker.”
Bijna alle bondgenoten zien toetreding op dit moment niet zitten
NAVO-instap voor land in oorlog? Top in Vilnius worstelt met verzoek Oekraïne
Oekraïne wil graag lid worden van de NAVO. Tijdens het bezoek van president Volodimir Zelenski aan Nederland zei premier Mark Rutte dat in juli op de NAVO-top van Vilnius een „duidelijke stap” gezet moet worden. Maar wat heeft het bondgenootschap te bieden aan een land in oorlog?
’Wat!?”, sneerde de opstandige Hongaarse premier Viktor Orbán over de recente verklaring van NAVO-baas Jens Stoltenberg in Kiev dat „de rechtmatige plaats van Oekraïne in de NAVO is.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/77e6ccde-eb5c-11ed-acc4-0255c322e81b.jpg)
Zo verrassend was de uitspraak niet. Stoltenberg herhaalde wat in 2008 op de top van Boekarest door alle lidstaten, dus ook Hongarije, is afgesproken: Oekraïne en Georgië zullen lid worden van de NAVO.
Het was wel een controversieel compromis. De Amerikaanse president George W. Bush was klaar om in te stemmen met de toetreding. Maar op de top van Boekarest, onder toeziend oog van de toenmalige Nederlandse NAVO-chef Jaap de Hoop Scheffer, boden leiders van Frankrijk en Duitsland weerstand. De oplossing was een toezegging, zonder een datum te noemen.
Van toetreding kwam het niet. Enkele weken na de vage belofte vielen Russische troepen Georgië binnen. En nu kijkt het Westen al ruim een jaar naar een gruwelijke oorlog in Oekraïne.
Gevoelig
De Oekraïense president Zelenski laat over zijn ambities geen gras groeien. Hij vroeg in september ’versnelde toetreding’ aan. De kwestie ligt bij de 31 lidstaten uiterst gevoelig. Bijna alle bondgenoten, inclusief de Amerikanen, zien stappen op het gebied van toetreding tijdens de oorlog niet zitten.
Tegelijkertijd vinden de meeste lidstaten dat er in Vilnius een gepast antwoord moet komen op het Oekraïense verzoek. Zeker nu Zelenski van plan is om de top bij te wonen.
Als het aan premier Mark Rutte ligt gaat de alliantie een stap verder dan in Boekarest. Donderdag, tijdens de visite van Zelenski, hebben Nederland en België al iets onthuld over ’onze’ inzet.
De lage landen denken aan een ’duidelijk stappenplan’ om de Oekraïense strijdmachten te hervormen naar de NAVO-standaard, inclusief voldoende financiële steun.
’Puur symbolisch’
Sinds vorige maand spreekt Stoltenberg plotseling ook over ’veiligheidsgaranties’ voor Oekraïne. Maar wat hij precies voor ogen heeft, is voor de lidstaten nog niet duidelijk. Eind deze maand spreken de ministers van Buitenlandse Zaken in Oslo over welke woorden Oekraïne kan verwachten in juli. Binnen NAVO-kringen valt te horen dat de meningen flink uiteen lopen.
„Het is puur symbolisch”, verwacht defensie-expert Sven Biscop van het Egmont Instituut in Brussel. „De prioriteit ligt nu bij hulp om te zorgen dat Oekraïne kan overleven.”
Tot nu toe zijn alleen Polen en de Baltische staten voorstander van concrete stappen richting NAVO-lidmaatschap. Het parlement van Litouwen is het er zelfs unaniem over eens dat Oekraïne tijdens de top in hun land moet toetreden.
’Leugen stoppen’
„We moeten de leugen van Boekarest stoppen”, vindt voorzitter Žygimantas Pavilionis van de parlementscommissie Buitenlandse Zaken. „We hebben 15 jaar gelogen tegen Oekraïne én we hebben aan de Russen laten zien dat het een leugen was.”
Pavilionis vindt dat het Westen bang is om te winnen. „We hebben geen overwinningsstrategie”, zegt de centrumrechtse politicus. Hij begrijpt dat NAVO-lidmaatschap midden in de oorlog een utopie is. „Maar start op zijn minst de gesprekken.”
Washington
De oud-ambassadeur van Litouwen in de VS reist langs parlementen in Europa en Noord-Amerika om steun te vergaren. Over zijn bezoek aan Washington zegt hij: „Veel politici die niet politiek correct zijn steunen ons. Het probleem is de regering. Ze willen geen verdeeldheid in de NAVO.”
Daar heeft de volksvertegenwoordiger uit het strijdlustige Litouwen geen boodschap aan: „Voor eenheid moet je vechten. Voor vrijheid moet je vechten. Poetin stopt niet bij Oekraïne.”
Zelenski zelf zei in Den Haag ook wel te begrijpen dat zijn land niet direct lid kan worden. „We zijn realistisch.” Maar toetreding direct naar de oorlog zou volgens hem wel moeten kunnen.
Lange adem
Professor Biscop denkt dat NAVO-toetreding een kwestie van lange adem is. „EU-lidmaatschap komt mogelijk eerder in beeld”, verwacht de deskundige. „Dat kan pas als het land economisch en politiek hervormd is. Pas daarna kan het land een voldoende betrouwbare bondgenoot van de NAVO worden.”
De kans lijkt klein dat er in Vilnius al een concrete belofte komt voor de periode na de oorlog. „Veel zal afhangen van hoe die oorlog eindigt. Als het tot een vredesakkoord met Rusland komt, is het mogelijk dat er veiligheidsgaranties komen”, aldus Biscop.
Een coalitie van bijvoorbeeld Britten en Amerikanen kunnen dan militairen sturen naar Oekraïne om de afspraken te handhaven en te voorkomen dat de Russen voor een derde keer binnenvallen. Een NAVO-missie acht Biscop onwaarschijnlijk.
„Maar als de oorlog eindigt zonder vredesakkoord wordt het moeilijker. Als landen geen strijdende partij willen worden is verlenging van de huidige steun met geld en wapens waarschijnlijker.”
Comment