https://www.telegraaf.nl/nieuws/2064...e-huis-beslist
Amerikaanse verkiezingen 2024
Strijd om swingstates: hoe en waar wordt de race om het Witte Huis beslist?
Woensdag kiest Amerika een nieuwe president. Wordt het de Democraat Kamala Harris (60) of de Republikein Donald Trump (78)? Hoe en waar wordt de race beslist? En komt er eigenlijk wel snel een uitslag?
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5e9a4218-9922-11ef-bdb7-2a041e4480e6.jpg)
’Een nek-aan-nekrace’, ’historisch’ en ’ongeëvenaard’. Amerikaanse media komen superlatieven tekort om de aanstaande presidentsverkiezingen te omschrijven. De race om het Witte Huis is ontaard in een bikkelharde strijd om de macht, waarbij volgens partijen het voorbestaan van de democratie zelf op het spel staat.
Swingstates
Alle ogen zijn gericht op zeven zogeheten swingstates: Pennsylvania, Michigan, Wisconsin, North Carolina, Georgia, Arizona en Nevada. In deze staten wordt naar verwachting beslist wie de komende bewoner van het Witte Huis wordt. Dat zit zo.
De VS kent bij presidentsverkiezingen geen evenredige vertegenwoordiging, waarbij alle stemmen worden opgeteld om de winnaar te bepalen, maar een vorm van districtenstelsel. Het betekent in dit geval dat uitgebrachte stemmen per staat worden opgeteld, waarbij de kandidaat met de meeste stemmen in die staat met de winst ervandoor gaat.
Kiesmannen
Om het nog ingewikkelder te maken is de stembusgang op 5 november in feite een indirecte verkiezing. Op basis van de uitslag per staat wijzen zogeheten kiesmannen in december pas formeel de nieuwe president aan.
Het aantal kiesmannen verschilt per staat en is afhankelijk van het aantal inwoners. In totaal zijn er 538 kiesmannen. Om de presidentsverkiezingen te winnen heeft een kandidaat 270 kiesmannen nodig.
Lees verder onder de foto.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5e9a4a60-9922-11ef-8b24-2a041e4480e6.jpg)
© ANP / AFP
Donald Trump
Door dit kiesstelsel kan de kandidaat die in totaal de meeste stemmen krijgt, de popular vote, toch naast de winst grijpen, zoals in 2016 gebeurde met Hillary Clinton. Zij verloor toen van Donald Trump op basis van het aantal kiesmannen.
Republikeins of Democratisch
Omdat veel staten traditioneel rood (Republikeins) of blauw (Democratisch) kleuren, staat eigenlijk al vast of Harris of Trump daar de winst, en dus de kiesmannen, grijpt.
In bovengenoemde zeven staten liggen de verschillen evenwel zo dicht bij elkaar dat niet te voorspellen valt wie er daar gaat winnen. Omdat geen van beide kandidaten genoeg kiesmannen in de andere staten heeft verzameld, is de uitslag in de zeven staten doorslaggevend.Campagne Harris en Trump
Het verklaart waarom Harris en Trump de voorbije maanden hoofdzakelijk in die swingstates campagne hebben gevoerd, waarbij Pennsylvania met negentien kiesmannen de grootste buit vormt.
Elke veroverde stem kan in deze zeven staten het verschil maken. In 2020 won zittend president Joe Biden de race met een relatief klein verschil. In Arizona bedroeg zijn voorsprong slechts tienduizend stemmen.
George Bush en Al Gore
In het jaar 2000 was de strijd tussen George Bush en Al Gore nog spannender. De kandidaten vochten in Florida een juridisch steekspel uit over al dan niet ongeldige stemmen, waarbij de Republikein Bush uiteindelijk aan het langste eind trok.
Lees verder onder de foto.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5e9a5794-9922-11ef-95d9-2a041e4480e6.jpg)
© ANP / AFP
Kamala Harris
Hij behaalde 537 geldige stemmen meer dan de Democraat Gore bij een opkomst van bijna zes miljoen kiezers in de staat. Met de nipte zege in Florida won Bush het presidentschap. Nooit eerder was het verschil zo klein geweest.
Coronapandemie
De slag om Florida vertraagde de verkiezingsuitslag enorm. Gore zou pas ruim vijf weken na de stembusgang zijn nederlaag erkennen. Ook in 2020 liet de uitslag op zich wachten, al bleef het uitstel toen beperkt tot vier dagen.
De reden was dat door de coronapandemie veel kiezers hun stem per post hadden uitgebracht in plaats van elektronisch via een stemmachine. Het tellen kostte daardoor veel meer tijd.
Per post stemmen
Dit jaar wordt er ook massaal per post gestemd. Veel staten hebben hun procedures evenwel aangepast, waarbij een deel toestaat dat uitgebrachte stemmen eerder machinaal worden verwerkt.
Miljoenen kiezers hebben bovendien de afgelopen weken al hun keuze kunnen maken bij stembureaus. Door de verschillende tijdzones sluiten die stembureaus op 5 november in het oosten uren eerder dan aan de westkust.
In de swingstates varieert dit van één tot vijf uur ’s nachts Nederlandse tijd. Een uitslag wordt ook dit jaar mogelijk pas één of enkele dagen later verwacht, al houden sommige analisten toch rekening met een voorlopig resultaat in de loop van de nacht.
Huis van Afgevaardigden en de Senaat
Overigens stemmen Amerikanen op 5 november niet alleen op een nieuwe president. Zij kiezen ook een compleet nieuw Huis van Afgevaardigden en een derde van de zetels in de Senaat.
De winnaar van de presidentsverkiezingen wordt op 20 januari 2025 geïnaugureerd. Mogelijk treedt dan de eerste vrouwelijke president in de Amerikaanse geschiedenis aan.
De andere optie is eveneens bijzonder, maar niet uniek. Het gebeurde slechts één keer eerder – Grover Cleveland in 1893 – dat een president na een eerdere nederlaag terugkeerde in het Witte Huis.
Amerikaanse verkiezingen 2024
Strijd om swingstates: hoe en waar wordt de race om het Witte Huis beslist?
Woensdag kiest Amerika een nieuwe president. Wordt het de Democraat Kamala Harris (60) of de Republikein Donald Trump (78)? Hoe en waar wordt de race beslist? En komt er eigenlijk wel snel een uitslag?
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5e9a4218-9922-11ef-bdb7-2a041e4480e6.jpg)
’Een nek-aan-nekrace’, ’historisch’ en ’ongeëvenaard’. Amerikaanse media komen superlatieven tekort om de aanstaande presidentsverkiezingen te omschrijven. De race om het Witte Huis is ontaard in een bikkelharde strijd om de macht, waarbij volgens partijen het voorbestaan van de democratie zelf op het spel staat.
Swingstates
Alle ogen zijn gericht op zeven zogeheten swingstates: Pennsylvania, Michigan, Wisconsin, North Carolina, Georgia, Arizona en Nevada. In deze staten wordt naar verwachting beslist wie de komende bewoner van het Witte Huis wordt. Dat zit zo.
De VS kent bij presidentsverkiezingen geen evenredige vertegenwoordiging, waarbij alle stemmen worden opgeteld om de winnaar te bepalen, maar een vorm van districtenstelsel. Het betekent in dit geval dat uitgebrachte stemmen per staat worden opgeteld, waarbij de kandidaat met de meeste stemmen in die staat met de winst ervandoor gaat.
Kiesmannen
Om het nog ingewikkelder te maken is de stembusgang op 5 november in feite een indirecte verkiezing. Op basis van de uitslag per staat wijzen zogeheten kiesmannen in december pas formeel de nieuwe president aan.
Het aantal kiesmannen verschilt per staat en is afhankelijk van het aantal inwoners. In totaal zijn er 538 kiesmannen. Om de presidentsverkiezingen te winnen heeft een kandidaat 270 kiesmannen nodig.
Lees verder onder de foto.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5e9a4a60-9922-11ef-8b24-2a041e4480e6.jpg)
© ANP / AFP
Donald Trump
Door dit kiesstelsel kan de kandidaat die in totaal de meeste stemmen krijgt, de popular vote, toch naast de winst grijpen, zoals in 2016 gebeurde met Hillary Clinton. Zij verloor toen van Donald Trump op basis van het aantal kiesmannen.
Republikeins of Democratisch
Omdat veel staten traditioneel rood (Republikeins) of blauw (Democratisch) kleuren, staat eigenlijk al vast of Harris of Trump daar de winst, en dus de kiesmannen, grijpt.
In bovengenoemde zeven staten liggen de verschillen evenwel zo dicht bij elkaar dat niet te voorspellen valt wie er daar gaat winnen. Omdat geen van beide kandidaten genoeg kiesmannen in de andere staten heeft verzameld, is de uitslag in de zeven staten doorslaggevend.Campagne Harris en Trump
Het verklaart waarom Harris en Trump de voorbije maanden hoofdzakelijk in die swingstates campagne hebben gevoerd, waarbij Pennsylvania met negentien kiesmannen de grootste buit vormt.
Elke veroverde stem kan in deze zeven staten het verschil maken. In 2020 won zittend president Joe Biden de race met een relatief klein verschil. In Arizona bedroeg zijn voorsprong slechts tienduizend stemmen.
George Bush en Al Gore
In het jaar 2000 was de strijd tussen George Bush en Al Gore nog spannender. De kandidaten vochten in Florida een juridisch steekspel uit over al dan niet ongeldige stemmen, waarbij de Republikein Bush uiteindelijk aan het langste eind trok.
Lees verder onder de foto.
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/5e9a5794-9922-11ef-95d9-2a041e4480e6.jpg)
© ANP / AFP
Kamala Harris
Hij behaalde 537 geldige stemmen meer dan de Democraat Gore bij een opkomst van bijna zes miljoen kiezers in de staat. Met de nipte zege in Florida won Bush het presidentschap. Nooit eerder was het verschil zo klein geweest.
Coronapandemie
De slag om Florida vertraagde de verkiezingsuitslag enorm. Gore zou pas ruim vijf weken na de stembusgang zijn nederlaag erkennen. Ook in 2020 liet de uitslag op zich wachten, al bleef het uitstel toen beperkt tot vier dagen.
De reden was dat door de coronapandemie veel kiezers hun stem per post hadden uitgebracht in plaats van elektronisch via een stemmachine. Het tellen kostte daardoor veel meer tijd.
Per post stemmen
Dit jaar wordt er ook massaal per post gestemd. Veel staten hebben hun procedures evenwel aangepast, waarbij een deel toestaat dat uitgebrachte stemmen eerder machinaal worden verwerkt.
Miljoenen kiezers hebben bovendien de afgelopen weken al hun keuze kunnen maken bij stembureaus. Door de verschillende tijdzones sluiten die stembureaus op 5 november in het oosten uren eerder dan aan de westkust.
In de swingstates varieert dit van één tot vijf uur ’s nachts Nederlandse tijd. Een uitslag wordt ook dit jaar mogelijk pas één of enkele dagen later verwacht, al houden sommige analisten toch rekening met een voorlopig resultaat in de loop van de nacht.
Huis van Afgevaardigden en de Senaat
Overigens stemmen Amerikanen op 5 november niet alleen op een nieuwe president. Zij kiezen ook een compleet nieuw Huis van Afgevaardigden en een derde van de zetels in de Senaat.
De winnaar van de presidentsverkiezingen wordt op 20 januari 2025 geïnaugureerd. Mogelijk treedt dan de eerste vrouwelijke president in de Amerikaanse geschiedenis aan.
De andere optie is eveneens bijzonder, maar niet uniek. Het gebeurde slechts één keer eerder – Grover Cleveland in 1893 – dat een president na een eerdere nederlaag terugkeerde in het Witte Huis.
Comment